Fytotherapie
Wat is Fytotherapie
Fytotherapie is een complementaire geneeswijze die gebruik maakt van planten en bomen om gezondheidsproblemen te behandelen of te voorkomen. Dit kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld door het gebruik van kruidenpreparaten, theeën, oliën of crèmes. Fytotherapie wordt ook wel kruidengeneeskunde genoemd.
Achtergrond van de therapie
Fytotherapie is een complementaire geneeswijze die al duizenden jaren oud is en over de hele wereld wordt beoefend. Het woord ‘fyto’ komt van het Griekse woord ‘phyton’, wat ‘plant’ betekent.
De geschiedenis van fytotherapie gaat terug tot de tijd van de oude Grieken en Romeinen, waar kruiden werden gebruikt om allerlei aandoeningen te behandelen, zoals huidproblemen, spijsverteringsproblemen en hoofdpijn. In Aziatische landen zoals China en India werd fytotherapie ook al duizenden jaren beoefend.
In de moderne tijd is fytotherapie geëvolueerd tot een complementaire geneeswijze, die steeds populairder wordt als natuurlijk alternatief voor synthetische medicijnen. Veel planten en kruiden hebben geneeskrachtige eigenschappen en kunnen helpen bij het behandelen van verschillende aandoeningen.
Fytotherapie wordt meestal gebruikt in de vorm van kruidenpreparaten, theeën, oliën of crèmes, maar kan ook worden gebruikt als voedingssupplement.
Wat kun je verwachten van de therapie
Als je besluit om naar een fytotherapeut te gaan, kan je verwachten dat deze eerst een grondige anamnese afneemt om een goed beeld te krijgen van je gezondheidsproblemen, medische voorgeschiedenis, levensstijl en eventuele medicatie die je gebruikt. Op basis daarvan zal de fytotherapeut een behandelplan opstellen dat is afgestemd op jouw specifieke situatie.
De behandeling kan bestaan uit het gebruik van kruidenpreparaten, theeën, oliën of een crème. Kruiden worden vooral voorgeschreven op basis van de werking van hun actieve bestanddelen (de inhoudsstoffen). De fytotherapeut zal je ook advies geven over voeding, levensstijl en eventuele aanvullende therapieën die kunnen helpen bij het verbeteren van je gezondheid en het behandelen van je klachten.
Bij fytotherapie is het over het algemeen niet nodig om je uit te kleden of aangeraakt te worden. De fytotherapeut zal voornamelijk met je praten om een goed beeld te krijgen van je klachten, medische geschiedenis en levensstijl.
Soms kan de fytotherapeut fysieke onderzoeken uitvoeren, zoals het controleren van je bloeddruk of het luisteren naar je hart en longen, maar dit hangt af van de aard van je klachten en de behandelingsmethode die wordt gebruikt. Als er fysiek contact nodig is, zal de fytotherapeut je hier altijd vooraf over informeren en uitleggen wat er gaat gebeuren. Plantpreparaten kunnen een wisselwerking hebben met medicatie en soms ook bijwerkingen geven. Vertel aan je fytotherapeut daarom altijd wat je nog meer gebruikt voor je gezondheid.
Voor een optimaal resultaat is het een goed idee om een bekwame therapeut in te schakelen. Iemand met ervaring en kennis, die in staat is een goede communicatie te onderhouden met je huisarts als dat nodig is. Hier vind je de RBCZ fytotherapeuten. Dit is een lijst aan HBO-opgeleide therapeuten die jaarlijks moeten voldoen aan strenge kwaliteitseisen, zodat jij als cliënt zeker bent van goede zorg.
Beroepsorganisatie
De StCK, FAGT, NWP en de MBOG behartigen de belangen van fytotherapeuten en zijn aangesloten bij de RBCZ.
Integrale samenwerkingen
Het adviseren van plantaardige middelen wordt in de reguliere zorgverlening mondjesmaat gedaan. Er zijn wel psychologen, verpleegkundigen, artsen en andere medisch specialisten die fytotherapie adviseren. Ook bestaan er in Nederland een aantal apotheken met specifieke kennis over mogelijke bijwerkingen en interacties van plantaardige middelen, zoals de Hahnemann apotheek, de Huizer apotheek en de Regentesse apotheek.
Wil je naast jouw reguliere behandeling ook fytotherapie volgen, raadpleeg dan een RBCZ-erkende fytotherapeut.
Erkenning
De wereld gezondheidsorganisatie (WHO) en het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) hebben monografieën opgesteld van planten waarvan de werking bekend is vanuit wetenschappelijk onderzoek of vanuit lang traditioneel gebruik. Soms kan een plantaardig preparaat vergoedt worden door de zorgverzekering, dat kan alleen als het geregistreerd is als geneesmiddel. Voor meer informatie hierover kun je lezen op de website van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, zie hiervoor: www.cbg-meb.nl/onderwerpen/hv-traditioneel-kruidengeneesmiddel.
In veel landen wereldwijd worden kruidengeneesmiddelen voorgeschreven en vergoedt vanuit de gangbare zorg, voorbeelden hiervan zijn Duitsland, Zwitserland en China. In Nederland wordt door veel zorgverzekeraars fytotherapie vanuit een aanvullend pakket gedeeltelijk vergoed. Daarvoor kunt je je eigen polis raadplegen.
Onderzoek
Er zijn een aantal internationale databanken waarin online ook wetenschappelijk onderzoek over complementaire therapieën gezocht kan worden. Er bestaan ook websites van organisaties, die zich specifiek richten op onderzoek over complementaire geneeswijze en in het bijzonder op onderzoek over fytotherapie.
Onderzoek over fytotherapie
Er is best veel plantonderzoek beschikbaar. In Nederland bestaat de Nederlandse Vereniging voor Fytotherapie (NVF). De NVF maakt zich als wetenschappelijke vereniging sterk voor kwaliteit en betrouwbaarheid van plantaardige geneesmiddelen. Voor consumenten heeft de NVF een website voor het vinden van planten bij zelfzorgklachten, zie: www.infofyto.nl
De plantbeschrijvingen die op deze website te vinden zijn, zijn afkomstig van de Europese wetenschappelijke coöperatie voor fytotherapie (ESCOP). Deze werd in 1989 opgericht als een overkoepelende organisatie die fytotherapieverenigingen vanuit heel Europa vertegenwoordigt. De website van ESCOP kun je hier vinden: www.escop.com
Plantbeoordelingen worden ook wel monografieën genoemd. Van de wereld gezondheidsorganisatie (WHO) en het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) kun je door op de onderstaande links te klikken monografieën vinden:
www.ema.europa.eu/en/human-regulatory/herbal-products/european-union-monographs-list-entries en www.who.int/publications/i/item/9241545178