Infor­matie voor profes­sionals

Weten­schap­pelijk onder­zoek

RBCZ heeft samen met het Van Praag Instituut en het Louis Bolk Instituut proeftuinen opgestart waarin reguliere en complementaire zorgverleners samengewerkt hebben aan de behandeling van specifieke indicaties. Het doel is dat de cliënt samen met zijn reguliere zorgverlener tot een keuze kan komen voor aanvullende en passende zorg, ondersteund met wetenschappelijke inzichten en gebruikmakend van het ethisch raamwerk.

De aanbevelingen zijn gebaseerd op de wetenschappelijke inzichten tot augustus 2023 en gelden voor onderstaande indicaties:

Toelichting

De keuze voor de zes indicaties zijn als resultaat gekomen uit drie proeftuinen, die tussen 2021 en 2023 vier keer bijeengekomen zijn in samenwerking met het Van Praag Instituut. De proeftuinen bestonden uit therapeuten van diverse complementaire therapievormen en uit reguliere zorgverleners uit verschillende zorgdisciplines, zie tabel 1. De wetenschappelijke onderbouwing voor de aanbevelingen bij deze zes indicaties is uitgevoerd door het Louis Bolk Instituut.

Complementaire therapie

Regio Amsterdam

  • Gestalt therapie
  • Hypnotherapie
  • Tekentherapie
  • Integrative psychotherapie
  • Lichaamsgerichte psychotherapie

Regio Utrecht

  • Shiatsu
  • Psychosociale therapie
  • Energetische therapie
  • Craniosacraal therapie
  • Counselling

Regio Noord Nederland

  • Klassieke massage /Shiatsu
  • Orthomoleculaire therapie
  • Reflexzone therapie
  • Klassieke Homeopathie
  • YIN therapie
Reguliere zorgverleners
  • Huisarts (3)
  • Arts (algemeen)
  • Fysiotherapeut
  • Psychiater (ouderen)
  • Huisartsverpleegkundige (2: geestelijke gezondheidszorg, somatiek)
  • Gynaecoloog
  • Huisarts
  • Arts (ALK)*
  • Fysiotherapeut Psycholoog (3)
  • Huisartsverpleegkundige
  • Internist-infectioloog
  • Huisarts
  • Fysiotherapeut (3)
  • Cesar therapeut
  • Adviseur regionale ondersteuningsstructuur
  • eerstelijnszorg

*ALK = aanhoudende lichamelijke klachten

Verzameling wetenschappelijk onderzoek

Wetenschappelijke onderzoeken zijn door een onderzoeker van het Louis Bolk Instituut gezocht in Pubmed. Daarna zijn ze door twee onderzoekers beoordeeld op kwaliteit. Eerst zijn hiervoor zoektermen gekozen voor de zes indicaties en de 13 therapieën (MeSH- termen). Er is in eerste instantie gezocht naar meta-analyses, systematische reviews en randomised controlled trials (RCTs). Wanneer er geen goede studies gevonden werden is ook naar andere typen studies gezocht, zoals observationele studies en casestudies. Deze studies zijn dan in de beoordeling meegenomen. Ook is literatuur aangeleverd door de beroepsorganisaties. De gevonden studies per indicatie en per therapie zijn beoordeeld of ze geschikt waren om mee te kunnen nemen in de beoordeling op basis van de titel, daarna op basis van abstract, of op basis van hele tekst.

Pyramid of Evidence

Pyramid of evidence

SORT-methode

Het Louis Bolk Instituut heeft voor deze indicatie wetenschappelijk onderbouwing in kaart gebracht volgens de SORT-methode voor verschillende complementaire therapieën. De afkorting SORT staat voor ‘Strength of Recommendations Taxonomy’.

De aanbevelingen zijn alleen bedoeld voor gebruik bij 1-op-1 advies. En zijn alleen te gebruiken door zorgverleners. Ze zijn niet bestemd om verder te verspreiden naar consumenten of patiënten.

Lees meer

Ethisch raamwerk voor besluitvorming

Dit ethisch raamwerk is bedoeld om samen met de patiënt een veilige en verantwoorde keuze voor een complementaire behandelwijze te maken. Het is gebaseerd op twee criteria: veiligheid en effectiviteit (Cohen&Kemper 2005) en op de ‘3 goede vragen’ vanuit de patiënt:

1. Wat zijn mijn mogelijkheden?
2. Wat zijn hiervan de voor- en nadelen?
3. Wat betekent dat in mijn situatie?

Is een interventie:

• Effectief en veilig: aanraden
• Effectief maar niet veilig: evt. aanraden en goed monitoren
• Niet effectief (geen of matige kwaliteit studies of bewezen niet-effectief) maar wel veilig: toestaan
• Niet-effectief en niet veilig: afraden

Cohen MH, Kemper KJ. Complementary therapies in pediatrics: a legal perspective. Pediatrics. 2005 Mar;115(3):774-80. doi: 10.1542/peds.2004-1093. PMID: 15741385 | https://3goedevragen.nl/